Thơ Dã Thi Văn Thùy: Hồn lục bát cò cư

Giữa lúc thơ Việt hướng mạnh về những mô thức mới của phương Tây – chỉn chu, hiện đại, hợp thời – cụ Văn Thùy lặng lẽ đi ngược dòng, một mình ôm lấy lục bát như giữ một ngọn lửa quê giữa cơn gió đổi mùa. Ở cụ có tiếng nói của người đời thường, của xóm chợ, của ruộng đồng; có cả sự nghịch dị, ngang tàng, tung tẩy như một kẻ “không chịu ngoan” trước mọi chuẩn mực nghệ thuật. Và chính sự tự do ấy mới làm nên một Dã Thi – một thi sĩ của hồn vía Việt, của những rung động nguyên sơ chưa kịp bị mài mòn.

Sinh ra để thuộc về thế giới của lục bát, cụ Văn Thùy đứng trong cùng cõi với Bùi Giáng, Bảo Sinh – những người làm thơ không chỉ bằng ngôn từ mà bằng khí chất. Cõi giới ấy không chỉ đòi hỏi sự tài hoa, mà còn cần một tinh thần “bất kham” – một dáng dấp hiếm hoi mà Văn Thùy giữ trọn cả đời.

Bởi vậy, khi các nhà phê bình như Phùng Văn Khai viết rằng “Văn Thùy âm thầm nhưng mạnh mẽ cất một tiếng nói dân dã nhưng trung thực, đáng trọng biết bao”, hay khi Chu Văn Sơn – trong lần đầu gặp – đã phải thốt lên “một dị nhân”, thì đó không phải là lời ví von, mà là sự thừa nhận về một diện mạo độc hữu trong đời sống thi ca. Một con người nhiều góc cạnh, nhưng tất cả đều xoay quanh một trục: lục bát là nghiệp – và cũng là căn. Đọc cụ, không khỏi thấy lục bát như đã “nhiễm vào hồng cầu bạch cầu”, để mỗi câu thơ là một hơi thở rất Việt, rất đời.

Không chỉ là thi sĩ, Dã Thi Văn Thùy còn là một đại lão thư pháp tiếng Việt, người nhiều thập kỷ ngồi viết chữ ở Hồ Văn – Văn Miếu. Cụ thường được nhắc đến với hình ảnh giữa hội chữ xuân: một mái tóc rối bạc, một túp lều đơn sơ, một cành đào dựng trước lều cho ra khí xuân – tất cả minh chứng cho tinh thần nghệ nhân tự do, khoáng đạt, sống hết mình với chữ nghĩa và cái đẹp. Cụ được đặc cách vào Hồ Văn để cho chữ, không qua khảo hạch, bởi uy tín và tài năng thư pháp đã được ghi nhận rộng rãi.

Trong không gian sự kiện “Thơ Dã Thi Văn Thùy: Hồn lục bát cò cư”, chúng ta sẽ cùng nhìn lại hành trình của một đời thơ:

• Vì sao một người được gọi là “dị nhân” lại có thể viết nên những câu lục bát đậm chất Việt đến vậy?
• Lục bát của Văn Thùy đứng ở đâu trong dòng chảy từ Bùi Giáng, Bảo Sinh đến hôm nay?
• Một đời gắn bó với thơ lẫn thư pháp – điều gì đã hun đúc nên phong thái ngông mà hiền, cuồng mà tỉnh của cụ?
• Và điều quan trọng nhất: những vần thơ “cò cư”, giễu nhại, tinh quái mà chân thật ấy để lại điều gì cho người đọc hôm nay?

Đến với sự kiện, độc giả sẽ được bước vào một cõi thơ nơi tiếng dân dã hòa cùng tiếng đời, nơi sự hóm hỉnh đồng hành cùng chiêm nghiệm, nơi một con người tưởng như ngông lại hóa ra vô cùng tử tế với số phận con chữ.

Một buổi trò chuyện dành cho những ai yêu thơ, yêu lục bát, yêu sự tự do của tâm hồn – và cũng dành cho những ai muốn gặp lại trong thơ mình dáng dấp của một người Việt bình dị mà kỳ khôi.